تغذیه و مشکلات بلع در کودکان
آیا کودکتان در بلع و قورت دادن غذا مشکلی دارد؟
آیا کودکتان مرتب غذا را بالا می آورد؟
آیا کودکتان در جویدن غذا مشکل دارد؟
آیا کودکتان در خوردن غذاهای آبکی مشکل دارد؟
آیا کودکتان در خوردن غذاهای سفت مشکل دارد؟
آیا کودکتان مرتب اشیا یا لباس خود را به دهان می برد؟
آیا کودکتان غذاهای محدودی را می خورد؟
و….
گفتاردرمانگر می تواند به شما در رفع و بهبود این علائم کمک کند.
مشکلات بلع یکی از مشکلات فیزیولوژیکی است که در انتقال طبیعی مواد غذایی از حفره دهان به معده، اختلال ایجاد می‌شود.
معادل انگلیسی اختلال بلع، دیسفاژی (Dysphagia ) است .
به طور کلی بلع ۵ تا ۱۰ ثانیه طول می‌کشد
و در طی سه مرحله‌ی دهانی، دهانی – حلقی و مرحله‌ی مربوط به مری کامل می‌شود.
مدت هر مرحله باید کافی باشد تا از جهش غذا به ریه جلوگیری کند
که معمولاً علامت ورود غذا یا شیر به ریه، سرفه‌های ناگهانی است
تا چیزی که اشتباه وارد ریه شده، با فشار هوا به خارج پرتاب شود.
مشکلات بلع در هر سنی ممکن است ایجاد شود، حتی در نوزادان به دلیل ناتوانی‌های تکاملی.
مشکلات تغذیه اى درکودکان
مى تواند پیش بینى کننده ى
مشکلات رشدى در کودک باشد.
-مشکلات تغذیه اى شامل مشکلات
- مکیدن،
- نوشیدن مایعات،
- جویدن،
- بلع مایعات
- و بلع غذاهاى جامد
مى باشد.
-محدودیت در تنوع غذایى در کودک
محدودیت در تنوع غذایى در کودک، چنانچه همراه با علائم دیگر رشدى نباشد،
مى تواند تا حدودى ذائقه و سلیقه ى غذایى کودک باشد،
ولى اگر همراه با مشکلات دیگر در رشد کودک باشد،طبیعى نیست.
-تنوع در طعم و نوع غذا
محدودیت غذایى علاوه بر تنوع در طعم و نوع غذا شامل تنوع در بافت غذا(نرم و سفت)مى باشد.
– رشد جسمى کودک
مشکلات غذا خوردن در کودک با تأثیر بر رشد جسمى کودک، به صورت مستقیم سایر جنبه هاى رشدى را نیز تحت تأثیر قرار مى دهد.
علت اختلال و مشکلات بلع در کودکان:
– ضعیف بودن زبان و ضعف ماهیچه‌ی گونه‌ها
– اسپاسم مری یا آشالازی
-بیماری‌های انسداد ریوی
– نارسایی احتقانی قلب
-التهاب مری
-برگشت غذا از مری به معده (رفلاکس)
در نظر داشته باشید گاهی مشکلات بلع به علت ترس و یا تجربه‌های ناخوشایند اتفاق می‌افتد مثل تجارب بیماری‌های متعدد در دهان.
علائم مشکلات بلع و غذا خوردن در کودکان
.اجتناب از خوردن بعضی غذاها
.بیرون ریختن غذا یا مایع از دهان
.استفراغ طی وعده های غذایی
.دشواری در تنفس هنگام غذا خوردن
.کاهش وزن بدون دلیل
درمان مشکلات بلع و خوردن
حتماً در اولین فرصت به گفتاردرمانگر مراجعه کنید.
با ارزیابى اولیه و پیدا کردن علت مشکل ، مى توان درمان مناسب را انتخاب نمود.
١-اصلاح در رژیم غذایی برای مشکلات بلع
با انتخاب دقیق غذاها از نظر غلظت و نرمی (غذاهای پوره شده به جای مایعات غلیظ) از ورود غذا به مسیر تنفسی، پیشگیری نمایید.
می‌توان با عسل، پودر شیرخشک، سیب زمینی پخته و رنده شده و یا پودر مغزها، غلظت غذاها را افزایش داد
٢-تمرینات بلع اوروفارنژیال برای تقویت عضلات در مشکلات بلع
در این زمان گفتاردرمانگر تلاش مى کند تا با تقویت عضلاتی که دچار اختلال شده اند بلع مناسب را به فرد بازگرداند.
این درمان صرفاً از طریق هماهنگی عصبی_عضلانی و با تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکت عضلات و هماهنگی عضلات با یکدیگر صورت می گیرد.
٣-راهبردهای بلع جبرانی در مشکلات بلع
۴-تصحیح و تغییر در نحوه ى جاگیرى بدن هنگام غذا خوردن.
راهبردهاى تغذیه اى
-غلظت چربی‌ها
در غلظت چربی‌ها کره، مارگارین، خامه ترش، پنیر خامه‌ای، مایونز و سس سفید دقت شود.
-میوه‌ها
در مورد میوه‌ها، آب میوه‌های بدون دانه مصرف شود.
-گوشت‌ها
گوشت‌های نرم و پوره شده و جوان مصرف شود.
گوشت‌های پیر، سفت و رشته‌ای هستند و در بلع این کودک ایجاد مشکل می‌کنند.
ماهی و مرغ در تکه‌های ریز و نرم استفاده شود
و تخم مرغ حتماً پخته و مخلوط با یک ماده‌ی نرم مانند ماست یا سُس داده شود تا از خشکی آن و ایجاد انسداد جلوگیری شود.
– غلظت و نرمی
با انتخاب دقیق غذاها از نظر غلظت و نرمی (غذاهای پوره شده به جای مایعات غلیظ) از ورود غذا به مسیر تنفسی، پیشگیری نمایید.
می‌توان با عسل، پودر شیرخشک، سیب زمینی پخته و رنده شده و یا پودر مغزها، غلظت غذاها را افزایش داد.
– ژله و ژلاتین
غذاهایی مانند ژله و ژلاتین در دمای بدن به حالت مایع درآمده و ممکن است ایجاد مشکل کند.
-نوشیدنی‌های
از نوشیدنی‌های بسیار داغ، قهوه، چای غلیظ، آب‌میوه‌های ترش، غذاهای خشک مانند کراکرها، ماهی‌های استخوانی، مواد چسبنده مانند موز، کره بادام زمینی و غذاهای ادویه دار خودداری کنید.
-فیبر و ویتامین‌ها
در صورت عدم مصرف غلات کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها، رژیم غذایی مکمل را از لحاظ کمبود فیبر و ویتامین‌ها از جمله ویتامین ث کنترل کنید.
-فیبر سفت
به برخی مواد غذایی مانند ذرت بوداده، غلات سبوس دار، مغز (به مقدار زیاد)، پنیر محلی، میوه‌ی با پوست، کرفس، آناناس و سایر میوه‌هایی که فیبر سفت‌تری دارند
و هم‌زمانی بعضی غذاها با هم مانند گوشت و غذاهای خشک مانند
نان‌های ساندویچی، چیپس با هم و یا با موادی که باعث چسبندگی می‌شوند مانند کره بادام زمینی، موز، سیب زمینی پوره شده دقت شود
چون به راحتی باعث برگشت غذا و ورود مواد به ریه یا آسپیره می‌شوند.
-غذاهای سرد
برای افرادی که حس دهانی آن‌ها بسیار کم شده، از غذاهای سردتر استفاده کنید.
البته باید در نظر داشت که با رژیم غذایی یا مکمل اختلال بلع درمان نمی‌شود
بلکه بدین وسیله از تحلیل بیشتر فرد جلوگیری می‌شود و درمان بایستى توسط گفتار درمانگر در اولین فرصت شروع شود.
گفتاردرمانگر به چند پرسش مطرح شده در اینستاگرام مرکز(clinic_aba)پاسخ می‌دهند،
شما هم می‌توانید سؤالات خود را با ما مطرح کنید.
سوال:
سلام عرض میکنم خسته نباشید،
ببخشید مزاحم وقتتون شدم،سوالی از حضورتون داشتم.
دختر من کم کم داره هفت ماهش میشه،مقداری تاخیر حرکتی دازه،
رفلاکس داره، بزاق دهانش زیاده و موقع خوردن مایعات یا فرنی و …
اکثرا در گلویش میشکند و خس خس میکند.
ممنون میشم بنده رو راهنمایی بفرمایید که
ایا به گفتار درمانی نیاز دارد؟
تمرینات ورزشی و ماساژ و …. ای هست که بفرمایید براش انجام بدم تا بلع بهتری داشته باشه؟
جدیدا غذا رو هم با زبونش بیرون میده.
از راهنمایی شما ممنون میشوم، تشکر فراوان
پاسخ:
سلام،اگر کودکی به هر دلیلی تأخیر حرکتی داره، ممکنه از نظر سایر مراحل رشدی هم دارای تأخیر داشته باشه.
در نتیجه کودک رو حتما تحت نظر کاردرمانگر و گفتاردرمانگر قرار بدین
که از نظر رشدی تأخیرش رو جبران کنه،
گفتاردرمانگر بعد از ارزیابی کامل از عضلات زبان و صورت مشاوره‌های مناسب رو به شما میده.
با توجه به سن کودکتون و دقت شما حتما نتیجه‌ی خوبی از درمان می‌گیرید.
امکان اینکه بدون ویزیت برای کودکتون توصیه‌ای بشه،ممکن نیست.
سوال:
پسر نه ساله،دارای اختلال اوتیسم که غذا رو بالا میاره چه علتی می‌تونه داشته باشه.
پاسخ:
احتمالات زیر مطرح میشه:
-ممکنه مشکل رفتاری باشه و عادت کرده بهش.
-ممکنه مشکل گوارشی باشه و رفلاکس باشه.
-ممکنه مشکل حسی داشته باشه.
هر سه عامل بایستی بررسی بشه و با توجه به نتیجه اقدام لازم (مداخله روانشناس،پزشک و گفتاردرمانگر) صورت بگیره.
والدین گرامی کودکان نمی‌توانند برای مشکلات خود اقدامی انجام دهند
و زمان مهم‌ترین سرمایه‌ی کودک شما محسوب می‌شود
اگر فرزندتان به هر علتی در بلع غذاها یا نوشیدن مایعات مشکل دارد،به گفتاردرمانگر مراجعه کنید،
تصحیح مشکلات بلع یک‌کار تخصصی است و خودتان نمی‌توانید برای آن اقدامی انجام دهید.
تیم گفتاردرمانی آبا با کادری مجرب و متعهد در کنار شماست،آنچه برای ما اهمیت دارد سلامت و آینده‌ی فرزند شماست.
کلمات کلیدى؛ توانبخشى، اختلالات بلع، مشکل تغذیه در کودکان، مشکلات جویدن،گفتاردرمانى،دیسفاژی
پسر یک ساله من جویدن بلد نیس و غذاهای ابکی میخوره غذای جامد رو باید اندازه نخود بهش بدیم یه ذره بزرگتر بالا میاره اونم قورت میده نمیجوه از لحاظراه رفتن حرف زدن نسبت ب هم سن های خودش جلوتر اما غذا خوردنش واقعا سخته