مرحله رشد گفتار در کودکان
اولین مرحله رشد گفتاری مرحله “قان و قون” کردن است
که بدون وجود تفاوت خاصی در دختر و پسر از چهار ماهگی آغاز می‌شود
و کودک در این سن با استفاده از لبها یک سری صداها و حروف را تولید می‌کند.
مرحله بعدی رشد گفتاری کودکان را “قان و قون آهنگین” است
که در شش تا هفت ماهگی رخ می‌دهد و حروف و صداها کامل تر و پیشرفته تر می شود.
مراحل بعدی رشد گفتار:
در سن ۹ تا ۱۰ ماهگی رخ می دهد
مرحله گفتار کلمات کاذب است
که کودک در این مرحله کلمات کاذبی را ادا می کند که هنوز معنی واقعی ندارد.
سن یازده تا ۱۳ ماهگی محدوده
سنی تلفظ کلمات واقعی از جمله “بابا”، “آب” و … است
و بعد ازاین سن رشد گفتاری کودک فاصله دار می شود.
در سن ۱۲ تا ۱۸ ماهگی
کودک باید بتواند بین پنج تا ۳۰ کلمه ادا کند
که معنای واقعی داشته باشند و در این مرحله اختلافی بین دختر و پسر وجود دارد
و دخترها تعداد کلمات بیشتری را می توانند ادا کنند.
سن ۱۸ تا ۲۴ ماهگی
زمانی است که کودک باید افعال را تلفظ کند
و به علاوه تعداد کلماتی که تولید می کند، بیشتر شود.
این مرحله را یکی از مهمترین مراحل رشد گفتاری کودکان است
و اگر کودکی اختلال جسمی، شنوایی و یا ذهنی داشته باشد تفاوت بارزی را از نظر گفتار با کودکان معمولی نشان می دهد.
از کودک ۲۴ ماهه توقع می رود بتواند جملات ساده و معنادار را خطاب به فردی یا چیزی تلفظ کند
و در این مرحله نیز باز دختران رشد سریع تری نسبت به پسرها دارند.
سن ٢/۵-٢ سالگی
محدوده سنی است که کودک یاد می گیرد کلمات را واضح ادا کند،
و برخی از اصوات سخت مانند “ث”، “ه” و … را ایجاد کند،
برخی از صفات ساده مانند رنگ ها را و اندازه را بیان کند.
از سن دو و نیم تا سه سالگی
کودک باید بتواند بر افزایش طول جملات تمرکز کند
و تعداد کلمات در واحد جمله را افزایش دهد که در این مرحله نیز رشد دختر از پسر سریع تر است.
از سن سه سالگی تا چهار و پنج و شش سالگی
مرحله تکمیل گفتار است،
کودک باید بتواند به وضوح قید زمان و مکان را به کار ببرد،
از آهنگ گفتار تقلید کند و بتواند حالت جملاتی که ادا می کند را منفی، سوالی و یا تعجبی کند
و در این سن پسرها عقب ماندن از دخترها را جبران می کنند.
در این سن کودک باید بتواند با دیگران و سایر همسالان خود تعامل کلامی داشته باشند
و اگر کودکی در رشد گفتار در این سن از نظر تلفظ و جمله بندی مشکل داشته باشد،
در مدرسه نیز از نظر خواندن و نوشتن مشکل پیدا خواهد کرد.
اختلالات گفتاری شامل سه دسته:
کودکانی که اختلال شنوایی دارند شروع اولین کلمات را با تاخیر آغاز می کنند و تاخیر رشد گفتار دارد
و مرحله قان و قون آهنگین آنها به یازده ماهگی هم می کشد.
در خصوص کودکانی که مشکل جسمی دارند به دلیل ضعف عضلات صورت که می تواند ناشی از مشکلات مادرزادی و یا زایمان سخت مادر باشد،
کودک نمی تواند کلمات را به خوبی تلفظ کند
و این کودکان حتی در کنترل آب دهان خود و مکیدن سینه مادر و غذا خوردن هم دچار مشکل هستند.
کودکانی که با اختلال ذهنی مواجه هستند دچار تاخیر در تلفظ کلمات و طول جمله می باشند.
چنانچه کودکی در سن ۱۳ تا ۱۴ ماهگی نتواند هیچ صدایی تولید کند، باید بررسی شود و نباید زمان درمان مشکلات احتمالی را از دست داد.
صحبت کردن خانواده‌ها با کودک و افزایش تعامل با او می تواند مراحل رشد گفتاری کودک را سریع تر کند.
