اختلالات زبانی
اختلالات زبانی از نظر علائم بالینی به چهار دسته تقسیم می شوند:
الف: اختلالات تولیدی
ب: اختلالات روانی
ج:اختلالات کارکرد زبانی
ت:اختلالات صوتی
الف -اختلال تولیدی :
به اشکالاتی می گویند که در تولید صداهای گفتاری به وجود اید
که سبب نا مفهوم شدن کلمات و در نتیجه گفتار می شود.
فرد مبتلا به اختلالات تولیدی صدایی را به جای صدای دیگر به کار می برد.
مثلا از صدای “ت” به جای صدای ”ک” استفاده می کند.
در نوع دیگر از اختلالات زبانی فرد ممکن است صدای خاصی را از اول، وسط یا آخر کلمه حذف کند.
مثلا صدای “س” را حذف می کند و کلمات “سیب”، “اسب”، “درس” را به ترتیب به صورت” یب”، “اب”، “در” تلفظ می کند.
ب-اختلالات روانى گفتار:
به اختلالی گفته می شود که در جریان ریتم, سرعت و آهنگ گفتار به وجود می آید که به دو نوع عمده تقسیم می شود:
١-تند گویی یا کلاترینگ:
به این ترتیب که گفتارش پر از حروف ندا وکلمات اضافی است و معمولا آخر کلمات را حذف میکند.
٢-لکنت زبان به صورت گیرهای متناوب :
تکرار , کشیده گویی صداها,هجاها یا کلمات در طول گفتار است.
** طبق پژوهش های به عمل آمده از هر هزار کودک ,هفت نفر دارای لکنت زبان هستند که در افراد مذکر بیشتر از افراد مونث است.
ج-اختلالات کارکرد زبانی:
این نوع اختلالات به مشکلاتی گفته می شود که در درک مفاهیم زبانی به وجود می آید.
چون لازمه برقراری ارتباط و صحبت کردن داشتن حافظه و درک مفاهیم از صداها و کلمات گفتاری در قشر مغز است. فقدان این مفاهیم سبب ناتوانی در برقراری ارتباط می شود.
اختلالات کارکرد زبانی به دو دسته تقسیم می شود:
۱- زبان پریشی
۲- تاخیر در گفتار و زبان
دلایل تاخیر در گفتار و زبان
* دلایل ذهنی مثل عقب ماندگى ذهنی و فراخنای حافظه شنیداری کوتاه، عقب ماندگی ذهنی و تاخیر در مهارتهای زبانی
بعضی از کودکان در زمانی که انتظار می‌رود، بطور طبیعی قادر به گفتن کلمات و یا ساختن جملات و سخن گفتن نیستند.
به احتمالی دچار عقب ماندگی هوشی می‌باشند.
برای آنکه کودک قادر به حرف زدن باشد باید از میزان لازم بهره هوشی برخوردار باشد.
کودکانی که دچار عقب ماندگی شدید ذهنی هستند معمولا فقط برای بیان خواسته‌های خود از گریه ، فریاد و صداهای نامفهوم استفاده می‌کنند.
** دلایل فیزیکى مانند نقص در دستگاه عصبى مرکزی ،
گاهی بر اثر ضایعات مغزی و صدمات وارده بر سلسله اعصاب مرکزی ، کودک فاقد توانایی سخن گفتن می‌شود.
این قبیل کودکان همواره دارای مشکلاتی در زمینه:
- خواندن
- هجی کردن
- حساب کردن
- اشاره
- و صحبت کردن می‌باشند.
ممکن است کودک دچار گیجی و بیقراری هیجانی شده و قادر بخاطر آوردن کلمات معمولی نباشد
و یا به غیر از راهنماییهای بسیار ساده هیچ مطلب دیگری را متوجه نشود.
از ویژگیهای بارز این قبیل کودکان حالت دمدمی بودن آنها است.
از لحظه‌ای به لحظه دیگر و یا روزی به روز دیگر تغییر می‌کنند.
از آنجایی که اختلال تکلمی فقط یکی از نتایج احتمالی ضایعات مغزی است،
در واقع اگر بخواهیم نمونه‌های کاملا صحیحی از اختلال گویایی را که منشا آن ضایعات مغزی است (آفازی)
در بچگی تشخیص داده و ارائه دهیم تقریبا غیر ممکن خواهد بود.
*** بیماری های مزمن مثل کم شنوایى،تشنج و..
نارساییهای تکلمی که منشا آنها اختلالات شنوایی است، معمولا متاثر از حداقل سه ویژگی خاص از اختلالات شنوایی است.
این ویژگیها عبارتند از :
سن وقوع نقص شنوایی ، میزان و نوع اختلالات شنوایی.
چنانچه وقوع اختلالات شنوایی به میزان ضعیف قبل از سن به سخن آمدن کودک باشد، ممکن است موجب تاخیر در صحبت کردن کودک گردد.
چنانچه وقوع اختلال شنوایی به میزان ضعیف بعد از رشد طبیعی کودک در صحبت کردن باشد ممکن است چندان تاثیری در صحبت کردن کودک نداشته باشد.
در صورتی که وقوع اختلال شنوایی به میزان متوسط و یا خیلی زیاد ، قبل از یادگیری زبان باشد تاثیر بسیار شدیدی بر رشد طبیعی زبان کودک می‌گذارد.
-دلایل محیطی ( مثلا وقتی محیط زندگی کودک خیلی ساکت باشد و کودک در طول روز والدین خود را نبیند کودک انگیزه کافی برای کسب مهارتهای گفتاری نخواهد داشت.،یا مشکلاتى مانند دو زبانگى).
